Αρχαίος Ναός

Η Παύλιανη, ως τοποθεσία, είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Κοντά στο σημερινό χωριό και σε 1.800 υψόμετρο υπάρχουν τα ερείπια από τον αρχαίο Ναό, που ήταν αφιερωμένος στο μυθικό ήρωα Ηρακλή. Πρόκειται για τον τόπο, όπου λυτρώθηκε ο Ηρακλής από τον τυραννικό χιτώνα της Δηιάνειρας πάνω στην πυρά και έγινε ημίθεος με την επέμβαση του Δία.

Σήμερα, στην Πυρά του Ηρακλέους, διατηρούνται σπόνδυλοι κιόνων, τμήματα του θριγκού και τριγλύφων, οι οποίοι ανήκουν σε πρόστυλο Δωρικό Ναό του 3ου αιώνα π.Χ. Νοτίως του Ναού υπάρχει ο βωμός, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε συνεχώς από την αρχαϊκή εποχή μέχρι την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας, οπότε και έγινε επέκταση του αρχικού περιγράμματος και οριοθέτησή του με λιθόπλιθους. Κατά τα έτη 1919 - 20 πραγματοποιήθηκε ανασκαφική έρευνα. Τότε, καθαρίστηκε το εμφανές τμήμα του Ναού και ανασκάφθηκε η Πυρά, ενώ το 1988 επαναλήφθηκε η ανασκαφή στο χώρο για περαιτέρω διερεύνηση.