Δερβέν Φούρκα (Καλαμάκι)

Το πέρασμα (δερβένι) της Φούρκας (Δερβέν Φούρκα) ήταν ο κυριότερος δρόμος από την κοιλάδα του Σπερχειού προς τον Δομοκό (και γενικότερα τη Θεσσαλία) και αντίστροφα. Από το πέρασμα πήρε την ονομασία του και το χωριό Δερβέν Φούρκα, σημερινό Καλαμάκι. Στις 16 Απριλίου του 1821, λίγες μέρες πριν τη μάχη της Αλαμάνας, ένα σώμα από 250 άνδρες από το ελληνικό στρατόπεδο, με επικεφαλής τον Κομνά Τράκα, προσπάθησε να σταματήσει την εμπροσθοφυλακή των οθωμανικών δυνάμεων των Ομέρ Βρυώνη και Κιοσέ Μεχμέτ. Η μάχη ήταν σφοδρή με απώλειες κι από τα δύο μέρη, ανάμεσά τους κι ο σημαιοφόρος του επικεφαλής των Οθωμανών Τελεχάμπεη. Από τότε, το σημείο εκείνο ονομάστηκε «του Μπαϊρακτάρη».  Οι Έλληνες άρχισαν να πολιορκούν τους Τούρκους, οι οποίοι οχυρώθηκαν στον ναό του Αγίου Νικολάου. Όμως, προς το βράδυ κατέφθασε βοήθεια από την κύρια οθωμανική δύναμη που βρισκόταν στον Δομοκό κι έτσι οι Έλληνες αναγκάσθηκαν να αποσυρθούν για το στρατόπεδο των Κομποτάδων.