Εργασίες στερέωσης και αρχαιολογικές έρευνες στο Κάστρο της Λαμίας

Έχει κηρυχθεί μνημείο με το ΦΕΚ αρ. 28/Α/26-02-2022 και πρόκειται για έναν απλό περίβολο σχήματος ακανόνιστου τραπεζίου σε κάτοψη, με γενικές διαστάσεις περί τα 177Χ157m, που στο εσωτερικό του περιλαμβάνει οθωνικό στρατώνα. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. https://culture.lamia.gr/el/blog/kastro-lamias

Ο στρατώνας αποκαταστάθηκε το 1984 και λειτουργεί ως Αρχαιολογικό Μουσείο, ενώ το νοτιοανατολικό του τμήμα, μήκους περ.125 μ, έχει αποκατασταθεί το 2015 με έργο συγχρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε. Με την παρούσα Πράξη που έχει τίτλο: «Στερέωση Νοτίου και Νοτιοδυτικού Τμήματος Τειχών Κάστρου Λαμίας» γίνεται επέμβαση στο νοτιοδυτικό τμήμα του τείχους (περ. 154μ), καθώς και στερέωση του βραχώδους πρανούς, επί του οποίου αυτό είναι θεμελιωμένο. Το μήκος επέμβασης του τείχους εκτείνεται σε περ.132μ νότια, ακολουθώντας τις υψομετρικές καμπύλες του λόφου, και περ.22,00μ δυτικά, εγκάρσια σε αυτές.

Στο τμήμα της επέμβασης το τείχος εμφάνιζε τοπικές καταρρεύσεις και μεγάλα διάκενα στους αρμούς του. Στη στέψη και τη μάζα του είναι διαβρωμένο και τα όμβρια κατεισδύουν στο εσωτερικό του. Η ΝΔ γωνία του τείχους ήταν αποκολλημένη και ετοιμόρροπη. Το βραχώδες πρανές παρουσιάζει ανοιχτές ασυνέχειες και χαλαρή δομή, καλύπτεται δε από υλικά επίχωσης και έντονη βλάστηση.

Η μελέτη στερέωσης για το έργο έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, μετά από γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολ.Συμβουλίου (ΚΑΣ), με την υπ’ αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΑΒΜΜ/ΤΜΒΜΜ/72759/8013/688/162/13-02-2019 απόφαση. Το έργο είναι συγχρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε. και εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Στερεά Ελλάδα 2014-2020», στον Άξονα Προτεραιότητας «Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων».

Η πράξη αποτελείται από δύο υποέργα:

1) Το 1ο υποέργο, προϋπολογισμού 1.200.000,00€, έχει τίτλο «Στερέωση νότιου και νοτιοδυτικού τμήματος Κάστρου Λαμίας», συμβασιοποιήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου του 2022 και περιλαμβάνει τις παρακάτω εργασίες:

Για τον φορέα του τείχους:

• Αποψιλώσεις – απομάκρυνση φυτικών
• Κατασκευή ικριωμάτων τυπικών ή μη, προσέγγισης στις επιφάνειες του τείχους
• Καθαρισμός της επιφάνειας του τείχους από υλικά αποσάθρωσης
• Εφαρμογή άμεσων προσωρινών μέτρων εξασφάλισης στη ΝΔ γωνία, συμπλήρωση υποσκαφών και σύνδεση εγκάρσιων λιθοδομών
• Αρμολόγηση με εκβάθυνση – συμπλήρωση των αρμών
• Τσιμεντενέσεις με ενέματα ειδικού τύπου
• Εφαρμογή αγκυρώσεων σε θέσεις που υποδεικνύονται από τα σχέδια
• Περιορισμένες συμπληρώσεις λιθοδομών και αποκατάσταση μεμονωμένων ρηγματώσεων τείχους με εφαρμογή κλειδιών συρραφής
• Αποκατάσταση και στερέωση της κλίμακας του δυτικού τείχους και κατασκευή μικρού κιγκλιδώματος
• Κατασκευή μικρού τοιχίσκου ασφαλείας σε θέση πλήρους κατάπτωσης του τείχους
• Στερέωση των αρχαιοτήτων από την ανασκαφική διερεύνηση.
• Αποστράγγιση στις περιοχές που εμφανίζονται προβλήματα συγκέντρωσης ομβρίων

Για το βραχώδες πρανές:

• Αποψιλώσεις – απομάκρυνση φυτικών
• Κατασκευή ειδικών ικριωμάτων και κατασκευών προσέγγισης στο βράχο
• Καθαρισμός των ασυνεχειών και της επιφάνειας της βραχόμαζας από υλικά αποσάθρωσης
• Αρμολόγημα ασυνεχειών σε βάθος
• Διάνοιξη διατρημάτων, εφαρμογή αγκυρίων, εισπίεση ενεμάτων

2) Το 2ο υποέργο, προϋπολογισμού 40.000,00€, έχει τίτλο «Αρχαιολογικές έρευνες και εργασίες» και προβλέπεται να εκτελεστεί με αυτεπιστασία από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδος και Ευρυτανίας, παράλληλα με το 1ο υποέργο.

• Υπόδειξη των «μαρτύρων» (δηλ. μικρών επιφανειών του τείχους που θα παραμείνουν ως έχουν) από την Αρχαιολογική Υπηρεσία
• Εποπτεία των εργασιών στερέωσης στο μνημείο και των εργασιών συμπληρώσεων των τειχών, σύμφωνα με τη μελέτη και τους όρους της σχετικής Υπουργικής Απόφασης, με την οποία εγκρίθηκε
• Εποπτεία των επιχώσεων των διανοιγμένων ορυγμάτων
• Καταγραφή και σχεδιαστική απόδοση τυχόν νέων στοιχείων που ενδέχεται να προκύψουν κατά την εκτέλεση των εργασιών
• Εποπτεία των στερεωτικών εργασιών των βραχωδών πρανών

Η περιοχή του Κάστρου Λαμίας αποτελεί οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο, που περιλαμβάνει Αρχαιολογικό Μουσείο και δέχεται, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, πολλούς επισκέπτες, μεμονωμένους ή σε ομάδες. Συχνά στο χώρο του διοργανώνονται πολιτιστικές δράσεις (συναυλίες, επιστημονικά συνέδρια, εκπαιδευτικά προγράμματα κ.ά.) με πολυάριθμους συμμετέχοντες. Η υλοποίηση της Πράξης πρόκειται να συμβάλει θετικά αφενός στη στερέωση, διατήρηση, ανάδειξη και προβολή ενός σημαντικού μνημείου της Λαμίας, καθιστώντας ασφαλέστερη την πρόσβαση και περιήγηση των επισκεπτών σε αυτό, αφετέρου στην ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού, η οποία συνεπάγεται και την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης/επιχειρηματικότητας της περιοχής.